Banka Kredileri Nasıl Hesaplanır? (Vergiler, Anapara, Faiz, Masraflar vs.)
Hem ticari hem de bireysel müşteriler çeşitli durumlarda paraya ihtiyaç duyarlar. Bu durumda bankalara başvurarak kredi almak mümkündür. Kredilerin birçok farklı çeşidi bulunmaktadır. İhtiyaca göre şekillenen krediler farklı isimlerde olmaktadır. Bir kişinin bankadan kredi alabilmesi için kara listede olmaması gerekir. Kara listede olan kişiler daha önce kredi almış ve bu krediyi ödeyememiş kişiler olabilmektedir. Bu şekilde bir problemi olmayan ve maddi durumu aldığı krediyi ödemeye yetecek kişilerin kredi alma konusunda bir problem yaşamadığı görülmektedir.
Kredi Çeşitleri: Kredi çeşitleri yapısal niteliklerine göre krediler, teminat durumuna göre değişen krediler, faaliyetine göre değişen krediler, vadelerine göre değişen krediler, yetki durumuna göre değişen krediler olarak ayrılmaktadır. Yapısal niteliklerine göre olan krediler nakdi kredi ve gayri nakdi kredidir. Nakdi krediler ihtiyacı olan kişinin nakit olarak aldığı kredilerdir. Gayri nakdi krediler ise herhangi bir işin yapılması, anlaşılan konudaki sözleşme hükümlerinin yerine getirilmesi için kullanılan kredilerdir.
Vadelerine Göre Krediler: Vadelerine göre değişen krediler ise kısa vadeli kredi, orta vadeli kredi ve uzun vadeli kredi olarak ayrılmaktadır. Kısa vadeli kredilerin süresi en fazla 1 sene olmaktadır. Orta vadeli kredilerin süresi 1 sene ile 5 sene arasında değişmektedir. Uzun vadeli krediler ise vadesi 5 sene ve 5 seneden daha fazla olan kredilerdir.
Kredilerin Diğer Türleri: Teminat durumuna göre değişen kredilerde açık kredi ve teminatlı kredi vardır. Açık kredilerde bankalar güvendikleri müşterileri ile bir anlaşma imzalar ve bu anlaşmaya göre kredi verirler. Teminatlı krediler ise kefalet karşılığında ve maddi teminat karşılığında verilebilir. Yetki durumuna göre değişen krediler şube yetkili ve genel müdürlük yetkili olarak ayrılmaktadır. Şube yetkili kredilerde risk kontrolü ve limit kontrolü dikkate alınmaktadır. Genel müdürlük yetkili kredilerde ise istenen rakamın onaylanmadığı zamanlarda genel müdürlüğün yetkisinin alınması gerekmektedir. Son kredi şekli olan faaliyetine göre değişen kredilerde ise üç grup söz konusudur. Tüketici kredisi, yatırım kredisi ve işletme kredisi olarak üçe ayrılan faaliyetine göre değişen krediler birçok kişinin tercihi olmaktadır. Tüketici kredisi herhangi bir hizmetten faydalanabilmek, bir mal satın almak için kullanılmaktadır. Yatırım kredisi kişilerin elindeki para miktarını arttırmak için yatırım yapmaları durumunda kullanılmaktadır. İşletme kredisi ise işletme sahiplerinin işletmelerini geliştirmek için faydalandıkları kredilerdir. Tüm bu kredi çeşitlerinin hesaplaması ise aynı şekilde yapılmaktadır. Birçok kişi çok fazla kredi çeşidi olduğu için hesaplamalarının da ayrı ayrı yapılacağını düşünse de kredi hesaplamasındaki temel mantık aynıdır. Bu da oldukça kolay bir hesaplama ortaya çıkmasını sağlamaktadır.
Peki Kredi Hesaplamasını Nasıl Yapmamız Gereklidir?
Öncelikle şunu belirtelim, kredi alacağınız bankaların resmi sayfalarında kredi hesaplama programları mevcuttur. Biz burada hesaplamanın mantığını ve giderleri anlatacağız. Kredi hesaplaması yapmak için vergiler, anapara ve faiz bilgileri gibi bilgiler kullanılmaktadır. Yalnızca Mortgage kredisi hesaplanırken vergi hesaba katılmaz. Kredi hesabı için örnek vermek gerekirse %0,83 faizle vade süresi 120 ay olarak çekilen bir kredi düşünelim. Bu kredinin miktarının da 10.000 TL olduğunu varsayalım. Bu kredinin hesaplamasını yaparken öncelikle kredi taksitleri hesaplanır. Hesaplama esnasında vade sayısı da göz önünde bulundurulur. 10.000 TL’lik bir kredinin aylık taksit miktarı 1.319 TL olmaktadır. Bu miktarın faiz oranı ile çarpılması ile de kredi boyunca ödenecek olan faiz miktarı elde edilir. Üzerinde çalıştığımız kredi miktarında %0,83 faiz oranı baz alındığında 830 TL’lik taksit ortaya çıkmaktadır. Ödenecek olan anaparayı bulmak için de taksit tutarından faiz tutarı çıkarılmaktadır. Bu tarz basit hesaplarla aylık ödeme miktarı da bulunabilir. Kredi hesaplamak için sayılardan bağımsız bir formüle başvurmak gerektiğinde ise şu formül kullanılabilir: “Kredi tutarı x faiz x (1+faiz) üzeri taksit sayısı / (1+faiz) üzeri taksit sayısı-1 “ Bu formül ile hesaplama yapılırken faiz kısmına faiz yüzdesi yerine faiz oranı yazılır. Mesela %2 olan aylık faiz formülde hesaplanırken 0,02 sayısı kullanılır. Eğer kredi ödemesi aylık olarak değil de üç aylık olarak yapılıyorsa da aylık oranın üç katı olarak hesaplamaya dahil edilir.
Ödenen Faizden Vergi Alınır Mı?
Türkiye’de kredi şekline göre ödenen faizden vergi alınıp alınmayacağı belirlenmektedir. Hesabı doğru bir şekilde yapabilmek için faiz oranına vergi eklemesi de yapılmalıdır. Mesela taşıt kredisi için ödenen faizi de toplam iki kalem vergi alınmaktadır. Böylece formül ile hesaplama yapılırken yerine yerleştirilmesi gereken faiz oranı da değişiklik göstermektedir. Bunun dışında vadeli mevduat faizlerinin de farklı hesaplamaları bulunmaktadır.
Yukarıda bahsedilen klasik formülden farklı olarak mevduat faizlerinde stopaj tutarı da işin içerisine girmektedir. Stopaj tutarını hesaplamak için brüt faiz tutarı ile stopaj yüzdesi çarpılır ve 100’e bölünür. Fakat stopaj yüzdesi vade süresine göre değişiklik göstermektedir. Stopaja ulaşmak için brüt faiz tutarını da bilmek gerekmektedir. Brüt faiz tutarı için hesap bakiyesi, vade gün sayısı ve yıllık faiz oranı çarpılır ve 36.500’e bölünür. Eğer brüt faiz tutarından stopaj tutarı çıkarılırsa da net faiz getirisi elde edilir. Tüm bu yöntemlerle kredi hesaplaması yapmak mümkündür. Siz de kredi hesaplamasının nasıl yapılacağını öğrenmek için yazımızdan yararlanabilirsiniz.
